Meervoudige Intelligentie: Theorie en Invloed op Leerprestaties
Geplaatst op 11 juli 2024
De Invloed van Meervoudige Intelligentie op Leerresultaten
De theorie van Meervoudige Intelligentie (MI), geïntroduceerd door Howard Gardner, suggereert dat mensen acht verschillende vormen van intelligentie bezitten: linguïstische, logisch/mathematische, ruimtelijke, muzikale, lichamelijke/kinesthetische, interpersoonlijke, intrapersoonlijke en naturalistische intelligentie. Elke persoon heeft een uniek profiel van sterkere en zwakkere intelligenties. Ondanks de populariteit in het onderwijs, zijn er kritieken op de theoretische en empirische basis van deze theorie.
Theoretische Achtergrond
Gardner's theorie kwam als reactie op het beperkte traditionele IQ-concept, dat voornamelijk linguïstische en logisch/mathematische intelligentie meet. Gardner breidde het begrip intelligentie uit tot het vermogen om informatie te verwerken en problemen op te lossen binnen een culturele context. Hij benadrukt dat intelligenties onafhankelijk van elkaar zijn en dat onderwijs gericht moet zijn op het ontwikkelen van deze verschillende intelligenties.
Kritiek op de Theorie
Critici stellen dat Gardner’s theorie weinig empirische ondersteuning heeft en meer over talenten en vaardigheden spreekt dan over intelligentie zoals traditioneel begrepen. Ook wordt het onderscheid tussen de verschillende intelligenties betwijfeld en is er discussie over welke capaciteiten als intelligenties moeten worden beschouwd. Bovendien is er kritiek op de validiteit van MI-tests die worden gebruikt om de verschillende intelligenties van leerlingen te meten.
Toepassing in het Onderwijs
MI heeft veel aanhang gekregen in het onderwijs vanwege de focus op individuele verschillen tussen leerlingen. Dit sluit aan bij trends zoals adaptief onderwijs, waarbij lessen worden aangepast aan de specifieke behoeften en talenten van leerlingen. Scholen gebruiken vaak MI-tests om persoonlijke leerprofielen van leerlingen te maken, hoewel de betrouwbaarheid van deze tests beperkt is.
Onderzoek naar Effecten
Er is weinig degelijk wetenschappelijk bewijs voor de effectiviteit van MI in het onderwijs. Veel studies missen controlegroepen en duidelijke statistische analyses. Desalniettemin zijn er enkele aanwijzingen dat aandacht voor MI gunstig kan zijn voor wiskundeprestaties, met name in het bevorderen van probleemoplossend vermogen. Echter, de resultaten zijn vaak niet eenduidig en de daadwerkelijke oorzaak van verbeteringen is moeilijk te bepalen.
Adaptief Onderwijs als Alternatief
Adaptief onderwijs, waarbij leraren hun onderwijsstrategieën en materialen diversifiëren om aan de behoeften van alle leerlingen te voldoen, heeft aangetoond effectief te zijn. Dit vereist dat leraren zich professioneel ontwikkelen en een breed scala aan onderwijsmethoden toepassen. Adaptief onderwijs biedt een onderbouwd alternatief voor MI en kan bijdragen aan de ontwikkeling van leerlingen zonder de theoretische en empirische problemen van
Geraadpleegde bronnen
- De Bruykere, P., Kirschner, P., & Hulshof, C.D. (2015). Urban myths about learning and education. Amsterdam: Academic Press.
- Dekker, S., Lee, N.C., & Jolles, J. (2014). Over het vóórkomen en voorkómen van neuromythen in het onderwijs. Neuropraxis, 18(2), 62-66. 6 juni 2017 verkregen van http://files.jellejolles.nl/140919DekkerJollesNeuropraxisJJ.pdf
- Gardner, H. (1983). Frames of mind. The theory of multiple intelligences. New York: Basic Books.
- Gardner, H. (1983). Intelligence reframed: Multiple Intelligences for the 21st Century. New York: Basic Books.
- Kagan, S. & Kagan, M. (2009). Meervoudige intelligentie. Het complete MI boek. Vlissingen: Bazalt.
- Kaplan, A., Duran, M., & Baş, G. (2015). Matematik Dersinde Çoklu Zekâ Kuramına Dayalı Öğretimin Akademik Başarıya Etkisi: Bir Meta-Analiz Çalışması (The Effects of Instruction Based on Multiple Intelligence Theory in Mathematics Course on Academic Achievement: A Meta-Analysis Study). Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3), 814-831. Op 2 juni 2017 verkregen van https://www.researchgate.net/publication/288659238_The_effects_of_instruction_based_on_multiple_intelligence_theory_in_mathematics_course_on_academic_achievement_A_meta-analysis_study
- Douglas, O., Smith Burton, K., & Reese-Durham, N. (2008). The Effects of the Multiple Intelligence Teaching Strategy on the Academic Achievement of Eighth Grade Math Students. Journal of Instructional Psychology, 35(2), 182-187.
- PO-raad (2015). Breinbabbels het onderwijs uit! 30 mei 2017 verkregen van https://www.poraad.nl/files/themas/onderwijsinhoud-_en_opbrengsten/150112_breinbabbels_het_onderwijs_uit.pdf
- Van der Ploeg, P. (2015). Meervoudige Intelligentie doorgelicht. Over de werkbaarheid van de evidence-informed norm. zp: zu. Op 20 februari 2017 verkregen van https://www.academia.edu/21170934/Meervoudige_intelligentie_doorgelicht._Over_de_werkbaarheid_van_de_evidence-informed_norm
- Van Biervliet, P. (2013). Meervoudige intelligentie: meervoudige bedenkingen en kritiek. Onderwijskrant (164) (jan.-febr.-maart 2013), 39-44. Op 20 februari 2017 verkregen van http://www.onderwijskrant.be/kranten/ok164.pdf
- Walma Van der Molen, J., Eysink. T., Post, T., & Van Aalderen-Smeets, S. (2013). Naar een raamwerk voor talentontwikkeling. Enschede: Universiteit Twente, Onderzoekscentrum Science Education and Talent Development (SETD). Op 30 mei 2017 verkregen van http://doc.utwente.nl/88200/1/schoolaanzet-talentraamwerk.pdf
- Willingham, D.T. (2004). Reframing the mind. Education Next (Summer 2004), 19-24. Op 30 mei 2017 verkregen van http://educationnext.org/files/ednext20043_18.pdf
Meer weten?
Recht doen aan verschillen tussen leerlingen kan op meer manieren dan via aandacht voor meervoudige intelligentie. Hieronder volgt een greep uit verschillende recente studies die op de website van NRO worden genoemd.
Over differentiatie in de klas:
Over gepersonaliseerd leren:
Over professionalisering van docenten met het oog op passend onderwijs:
Over excellentie:
- https://www.nro.nl/onderzoeksprojecten/excellentie/
- https://www.nro.nl/kb/411-12-605-samenhang-tussen-kenmerken-van-leerlingen-en-onderwijsgerelateerde-factoren-bij-excellentie/
- https://www.nro.nl/kb/411-12-621-bevorderen-van-de-ontwikkeling-van-intelligentie-in-de-bovenbouw-van-de-basisschool/
- https://www.nro.nl/wp-content/uploads/2014/05/The-dynamics-of-giftedness-in-the-upper-primary-grades-Joyce-Gubbels.pdf
- https://www.nro.nl/wp-content/uploads/2014/05/Sociaal-emotionele-effecten-van-verrijkingsprogramma%E2%80%99s-voor-excellente-kinderen-W4-Kennisnet.pdf
- https://www.nro.nl/kb/411-12-614-identificatie-en-ontwikkeling-van-excellente-leerlingen/
- https://www.nro.nl/kb/411-12-626-invloed-van-leeromgeving-op-motivatie-zelfregulering-en-prestaties-van-potentieel-excellente-studenten/
- https://www.nro.nl/kb/411-12-637-invloed-van-verrijkingsprogrammas-op-de-leerprestaties-van-hoogbegaafde-leerlingen/
- https://www.nro.nl/kennisrotondevragenopeenrij/werken-met-begaafde-leerlingen/
