Intensieve mentoring: een effectieve aanpak voor ongemotiveerde jongens in de havo
Geplaatst op 21 augustus 2024
Ongemotiveerde leerlingen in de HAVO kunnen aanzienlijke uitdagingen vormen voor zowel hun eigen leerproces als voor de onderwijsinstellingen die hen begeleiden. Vooral jongens kunnen in deze categorie vallen, wat vaak resulteert in lagere prestaties, verhoogd verzuim en een grotere kans op voortijdig schoolverlaten. Het implementeren van intensieve mentoring kan een krachtige manier zijn om deze problemen aan te pakken en de motivatie en prestaties van deze leerlingen te verbeteren. Dit artikel onderzoekt hoe intensieve mentoring kan bijdragen aan de ontwikkeling van ongemotiveerde jongens in de HAVO en biedt praktische richtlijnen voor de effectieve uitvoering ervan.
Wat is Intensieve Mentoring?
Intensieve mentoring is een gerichte aanpak waarbij een mentor een nauwe en persoonlijke relatie opbouwt met een leerling om hem te ondersteunen bij academische en persoonlijke uitdagingen. Dit gaat verder dan de gebruikelijke mentorschap en richt zich specifiek op leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben om hun potentieel te realiseren.
Doelen van Intensieve Mentoring
De belangrijkste doelen van intensieve mentoring voor ongemotiveerde jongens zijn:
- Verhogen van Motivatie: Door persoonlijke aandacht en ondersteuning kan de motivatie van leerlingen worden verhoogd.
- Verbeteren van Academische Prestaties: Mentoren helpen leerlingen bij het ontwikkelen van effectieve studiemethoden en het verbeteren van hun academische vaardigheden.
- Bouwen aan Zelfvertrouwen: Door succeservaringen op te doen en persoonlijke doelen te bereiken, kan het zelfvertrouwen van leerlingen worden versterkt.
- Ondersteunen bij Persoonlijke Ontwikkeling: Mentoren bieden begeleiding bij persoonlijke en sociale vaardigheden, wat bijdraagt aan een betere integratie in de schoolgemeenschap.
Kenmerken van Effectieve Intensieve Mentoring
Voor intensieve mentoring om effectief te zijn, moeten enkele kernkenmerken worden geïntegreerd:
1. Persoonlijke Relatie
Een sterke persoonlijke band tussen mentor en leerling is cruciaal:
- Individuele Aandacht: Mentoren moeten tijd investeren om de specifieke behoeften, interesses en uitdagingen van elke leerling te begrijpen.
- Empathie en Begrip: Een mentor moet empathisch en begripvol zijn, zodat de leerling zich veilig en ondersteund voelt.
2. Gepersonaliseerde Doelen
Het stellen van gepersonaliseerde doelen helpt leerlingen om gericht te werken aan hun verbetering:
- Doelen Stellen: Werk samen met de leerling om haalbare en meetbare doelen te stellen, zowel op academisch gebied als op het gebied van persoonlijke ontwikkeling.
- Regelmatige Evaluatie: Evalueer regelmatig de voortgang en pas doelen aan indien nodig om ervoor te zorgen dat ze relevant en haalbaar blijven.
3. Structuur en Regelmaat
Een gestructureerde en regelmatige aanpak is belangrijk voor het succes van mentoring:
- Regelmatige Meetings: Plan frequente en consistente vergaderingen tussen mentor en leerling om voortgang te bespreken en problemen aan te pakken.
- Georganiseerde Ondersteuning: Bied een gestructureerd programma dat duidelijk aangeeft wat er tijdens de sessies zal worden behandeld.
4. Academische en Sociale Ondersteuning
Mentoren moeten zowel academische als sociale ondersteuning bieden:
- Academische Hulp: Help leerlingen bij het begrijpen van lesstof, het ontwikkelen van studiemethoden en het maken van een effectief studieplan.
- Sociale Vaardigheden: Ondersteun leerlingen bij het ontwikkelen van sociale vaardigheden en zelfmanagement, zoals tijdmanagement en communicatie.
5. Ouderbetrokkenheid
Het betrekken van ouders kan de effectiviteit van mentoring versterken:
- Communicatie met Ouders: Houd ouders op de hoogte van de voortgang van hun kind en betrek hen bij het opstellen van doelen en het aanpakken van problemen.
- Gezamenlijke Strategieën: Werk samen met ouders om een gezamenlijke strategie te ontwikkelen voor het ondersteunen van hun kind.
Implementatie van Intensieve Mentoring
Om intensieve mentoring effectief te implementeren, kunnen scholen de volgende stappen volgen:
1. Identificeren van Doelgroep
Bepaal welke leerlingen het meeste baat zullen hebben bij intensieve mentoring:
- Analyse van Leerlingen: Gebruik gegevens over prestaties, aanwezigheid en gedragsproblemen om leerlingen te identificeren die extra ondersteuning nodig hebben.
- Selectiecriteria: Ontwikkel criteria voor selectie, zoals motivatie, academische prestaties en persoonlijke behoeften.
2. Opleiden van Mentoren
Zorg ervoor dat mentoren goed voorbereid zijn:
- Training: Bied training aan mentoren over effectieve mentortechnieken, communicatievaardigheden en het omgaan met ongemotiveerde leerlingen.
- Ondersteuning: Voorzie mentoren van doorlopende ondersteuning en feedback om hun effectiviteit te waarborgen.
3. Ontwikkelen van Mentoringprogramma’s
Ontwikkel gestructureerde programma’s die aansluiten bij de behoeften van de leerlingen:
- Programma-inhoud: Ontwerp programma’s die zowel academische ondersteuning als persoonlijke ontwikkeling omvatten.
- Flexibiliteit: Zorg voor voldoende flexibiliteit om het programma aan te passen aan de veranderende behoeften van de leerlingen.
4. Evaluatie en Aanpassing
Regelmatige evaluatie helpt bij het optimaliseren van het mentoringprogramma:
- Voortgangsmonitoring: Volg de voortgang van leerlingen en de effectiviteit van het mentoringprogramma door middel van gegevens en feedback.
- Programma-aanpassingen: Pas het programma aan op basis van evaluatieresultaten en feedback om de effectiviteit te verbeteren.
Succesverhalen en Voorbeelden
Scholen die intensieve mentoring hebben geïmplementeerd, rapporteren vaak positieve resultaten:
- Verhoogde Motivatie: Leerlingen tonen vaak een verhoogde motivatie en betrokkenheid bij hun studies.
- Verbeterde Prestaties: Academische prestaties verbeteren vaak als gevolg van gerichte ondersteuning en begeleiding.
- Zelfvertrouwen en Sociale Vaardigheden: Leerlingen ontwikkelen meer zelfvertrouwen en betere sociale vaardigheden door persoonlijke interacties en succeservaringen.
Conclusie
Intensieve mentoring biedt een effectieve aanpak voor het ondersteunen van ongemotiveerde jongens in de HAVO. Door het opbouwen van sterke persoonlijke relaties, het stellen van gepersonaliseerde doelen, en het bieden van gestructureerde en regelmatige ondersteuning, kunnen mentoren bijdragen aan het verhogen van de motivatie en het verbeteren van de academische prestaties van leerlingen.
Een succesvolle implementatie van intensieve mentoring vereist goede voorbereiding, opleiding van mentoren, en voortdurende evaluatie en aanpassing van het programma. Door ouders te betrekken en een holistische benadering te hanteren, kunnen scholen een omgeving creëren waarin ongemotiveerde leerlingen zich ondersteund voelen en hun volledige potentieel kunnen bereiken.
Geraadpleegde bronnen
- CBS (2017). ‘1 op 10 havo-jongens blijft zitten’. Gedownload op 20 juni 2019 van: https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2017/48/1-op-10-havo-jongens-blijft-zitten
- Chan, C.S., Rhodes, J.E., Howard, W.J., Lowe, S.R., Schwarz, E.O & C. Herrera. (2013). Pathways of influence in school-based mentoring: The mediating role of parent and teacher relationships. Journal School Psychology 52(1): 129–142. https://doi.org/10.1016/j.jsp.2012.10.001
- Chase, P.A., Hilliard, L.J., Geldhof, G.J., Warren, D.J.A. & R.M. Lerner. (2014). Academic Achievement in the High School years. Journal Youth Adolescence 43: 884-896. https://doi.org/10.1007/s10964-013-0085-4
- Driessen, G. & A. van Langen (2010). De onderwijsachterstand van jongens; omvang, oorzaken en interventies. Nijmegen: ITS. https://its.ruhosting.nl/publicaties/pdf/r1841.pdf
- DuBois, D.L., Portillo, N., Rhodes, J.E., Silverthorn, N. & J.C. Valentine (2011). How Effective Are Mentoring Programs for Youth? A Systematic Assessment of the Evidence. Psychological Science in the Public Interest 12(2) 57–91. https://doi.org/10.1177/1529100611415351
- Hyde, J.S. (2005). The Gender Similarities Hypothesis. American Psychologist 60 (6): 581–592. http://dx.doi.org/10.1037/0003-066X.60.6.581
- Inspectie van het Onderwijs (2019). De staat van het onderwijs 2019. Utrecht: Inspectie van het Onderwijs. https://www.onderwijsinspectie.nl/documenten/rapporten/2019/04/10/rapport-de-staat-van-het-onderwijs-2019
- Kennisrotonde. (2019). Welke docentinterventies bevorderen het studiesucces van onderpresterende jongens (en meisjes) in de onderbouw van het voortgezet onderwijs? (KR. 522). Den Haag: Kennisrotonde. https://www.nro.nl/kennisrotondevragenopeenrij/verband-ongewenst-gedrag-en-onderpresteren/
- Klomp, J. & S. Thielen (2010), Bovenbouw havoproblematiek. Maastricht: Ruud de Moor Centrum/ OUNL. https://www.ou.nl/Docs/Expertise/RdMC/2009%20Vraagsturingsprojecten/Havoproblematiek_final%209%20feb%202010%20_2_.pdf
- OECD (2015), The ABC of Gender Equality in Education: Aptitude, Behaviour, Confidence, PISA, OECD Publishing. https://www.oecd.org/pisa/keyfindings/pisa-2012-results-gender-eng.pdf
- Vermaas, J. en R. van der Linden (2007). Beter inspelen op havo-leerlingen. Tilburg: IVA. http://www.kortlopendonderzoek.nl/documenten/beter%20inspelen%20havoleerlingen.pdf
- Weiler, L.M., Chesmore, A.A., Pryce, J., Haddock, S.A. & T. Rhodes (2017). Mentor Response to Youth Academic Support–Seeking Behavior: Does Attunement Matter? Youth and Society I – 22. https://doi.org/10.1177/0044118X17697235
- Younger, M, & M. Warrington (2005). Raising Boy’s Achievement; Research Report. Nottingham: Department for Education and Skills. https://dera.ioe.ac.uk/5400/1/RR636.pdf
- Younger, M, & M. Warrington (2009). Mentoring and target-setting in a secondary school in England: an evaluation of aims and benefits. Oxford Review of Education 35 (2): 169–185. https://doi.org/10.1080/03054980802666737
- Westerhuis, A. & J. Cuppen (2017). Havo: scharnier in het Nederlandse onderwijsstelsel? Den Bosch: ECBO. https://ecbo.nl/25102016/wp-content/uploads/2017/06/ecbo.17-261-Havo-scharnier-in-het-NL-onderwijsstelsel.pdf
