Twee eindtoetsen naast centrale eindtoets: IEP Eindtoets en ROUTE 8

In april 2015 maken alle basisschoolleerlingen van groep 8 verplicht een eindtoets: de centrale eindtoets basisonderwijs, de IEP Eindtoets ontwikkeld door Bureau ICE of ROUTE 8 ontwikkeld door A-VISION. Scholen hebben tot 1 februari 2015 de tijd om hun leerlingen aan te melden voor een van de drie eindtoetsen. 

Vanaf 2015 maken leerlingen van groep 8 de eindtoets niet meer in februari, maar tussen 15 april en 15 mei. Dat is na de aanmeldingsperiode voor het voortgezet onderwijs. Hierdoor staat het schooladvies dat door de basisschool wordt gegeven meer centraal. De eindtoets die de leerlingen in april maken, vormt daarmee een tweede, onafhankelijk gegeven naast het schooladvies.

Wat valt er te kiezen naast de Centrale Eindtoets Basisonderwijs?

1.    De IEP Eindtoets

Uitslag op referentieniveau
De IEP Eindtoets geeft een schooladvies voor het voortgezet onderwijs op referentieniveau voor de vaardigheden lezen, taalverzorging en rekenen. Dit is nog niet verplicht, maar Bureau ICE heeft ervoor gekozen dit vanaf het eerste moment aan te bieden, zodat scholen voor het voortgezet onderwijs op basis van de uitslag op referentieniveau al meteen vanaf de start van het schooljaar aan de slag kunnen het taal- en rekenonderwijs goed vormgeven voor de nieuwe leerlingen.

De leerling staat centraal
De IEP Eindtoets is zodanig samengesteld dat alle leerlingen kunnen laten zien hoe vaardig zij zijn op het gebied van taal en rekenen.

• De IEP Eindtoets begint met makkelijke opgaven, die oplopen in niveau.
• Daarnaast mogen leerlingen de opgaven invullen in de toetsboekjes en hoeven ze dus niet met verschillende boekjes en antwoordformulieren te werken.
• Teksten voor het onderdeel Lezen staan altijd links op de pagina en bijbehorende opgaven rechts, zodat leerlingen niet hoeven te bladeren.
• Kortom, bij de IEP Eindtoets is er voor gezorgd dat leerlingen zich volledig kunnen concentreren op de toets.

De leesteksten bij taal en de rekenopgaven sluiten aan bij de belevingswereld van het kind. Een leestekst over het organiseren van een sportdag in groep 8, of een rekenopgave over korting op kauwgom. Dit helpt kinderen bij het inzicht in waarom ze bepaalde vaardigheden moeten leren. 

Wat meet de toets?
De IEP Eindtoets bestaat uit zowel meerkeuzeopgaven als uit open vragen, en dat is nieuw. Met open vragen kunnen we de productieve vaardigheden van leerlingen meten in plaats van herkenning of het wegstrepen van foute antwoorden (precies datgene wat veel bij meerkeuzevragen gebeurt). Voor het onderdeel taalverzorging maken leerlingen zelf woorden af of vullen ze de stam van een werkwoord aan. Ook bij rekenen worden open vragen gesteld, zoals 4 x 150 =. 

Taal geen struikelblok
Toetsen worden steeds taliger, is een veelgehoorde opmerking. Daarom is bij de IEP Eindtoets veel aandacht besteed aan de formulering van de opgaven: eenduidig en zo bondig mogelijk is daarbij het uitgangspunt. Taal mag immers bij het onderdeel rekenen geen struikelblok vormen voor zwakke lezers. Ook de toets is korter dan de leerlingen tot nu toe gewend zijn. De toets wordt afgenomen op twee ochtenden van elk maximaal twee uur.

IEP Advieswijzer voor een objectief onderbouwd schooladvies 

Bureau ICE biedt naast de IEP Eindtoets optioneel de IEP Advieswijzer aan, een instrument om het schooladvies objectief te onderbouwen. Leerlingen maken de IEP Advieswijzer voordat de leerlingen zich hebben ingeschreven voor het voortgezet onderwijs. De Advieswijzer bevat de volgende onderdelen:

•   Taal: lezen, taalverzorging en schrijfvaardigheid 
•   Rekenen
•   Leeraanpak: o.a. motivatie, doorzettingsvermogen, leervoorkeuren, plannen. 
•   Nederlandse Intelligentietest voor Onderwijsniveau (NIO)

Al deze vaardigheden bepalen of een kind het goed doet op school en welke begeleiding een kind nodig heeft. 

2. ROUTE 8

ROUTE 8 is een digitale, adaptieve toets, dus een toets die zich aanpast aan de leerling. ROUTE 8 toetst de verplichte domeinen taal en rekenen en het onderdeel functioneren (zelfconcept en werkhouding). Laatstgenoemde onderdeel is optioneel. 

Adaptief
Adaptief toetsen betekent dat de moeilijkheid van elke vraag wordt aangepast aan de vaardigheid van de leerling. Juist beantwoorde vragen leiden tot moeilijkere vragen en vice versa. Leerlingen die beter presteren, slaan eenvoudige vragen over, terwijl leerlingen met een laag vaardigheidsniveau zo niet toekomen aan lastige vragen. Daardoor zijn toetsen minder belastend voor een leerling.

De vragen sluiten dus aan bij het niveau van de leerling en een leerling hoeft met deze werkwijze niet onnodig teveel moeilijke of juist te makkelijke vragen te beantwoorden. Op deze wijze krijgt elke unieke leerling zijn of haar unieke eindtoets. De afname van de toets duurt vanwege het adaptieve karakter 2 à 3 klokuren, maar doordat de toets zich aan de leerling, kan de afnameduur per leerling verschillen.

Afname via internet
ROUTE 8 wordt via internet afgenomen, waarbij elke leerling een eigen account met inlogcode krijgt. Via een eenvoudig inlogsysteem komt de leerling in een eigen toetsomgeving terecht. In de toetsomgeving kunnen leerlingen zelf de verschillende deeltoetsen aanklikken. De onderdelen mogen in willekeurige volgorde gemaakt worden. Het is dus ook mogelijk om de leerlingen met verschillende onderdelen te laten starten. De testbegeleider heeft tijdens de afname een overzicht van de voortgang van de leerlingen doordat hij een eigen account heeft.

Vooraf aan de afname controleert ROUTE 8 samen met de school de ICT-omgeving aan de hand van een ben-ik-geschikt-stappenplan. Dit om eventuele problemen tijdens de afname te voorkomen. Blijkt de ICT-omgeving vooraf niet geschikt te zijn, dan zoekt A-VISION samen met de school naar een oplossing.

De afname
ROUTE 8 wordt gemaakt op de computer, laptop of tablet. De verschillende onderdelen kunnen op meerdere momenten worden afgenomen. De toets hoeft dus niet klassikaal te worden afgenomen. Mocht een school over een beperkt aantal computers beschikken, dan kan de toets in kleinere aantallen worden gemaakt.

Vooraf aan de afname ontvangt iedere deelnemende school een instructievideo waarin door cartoonassistenten de leerlingen uitleg wordt gegeven over de afname. De opgaven van de verschillende onderdelen bestaan uit meerkeuzevragen. Ieder onderdeel start met een voorbeeldvraag. De opmaak van de vragen bevat slechts de kern. Afbeeldingen of andere toevoegingen worden enkel toegevoegd wanneer dit betrekking heeft op de vraag, zodat de leerlingen zo min mogelijk worden afgeleid. 

Adviestoets ADIT

Naast de eindtoets ROUTE 8 biedt A-VISION een adviestoets aan: de ADIT. Dat is een digitale, adaptieve intelligentietoets. De ADIT bestaat uit zeven subtests en geeft een betrouwbare indicatie van de verbale en non-verbale intelligentie van een leerling. Zeker in deze periode waarin de advisering naar het voortgezet onderwijs bepaald wordt, kan een onafhankelijk instrument extra informatie bieden voor de onderbouwing.

Meer informatie

Meer informatie over de Centrale eindtoets: https://www.centraleeindtoetspo.nl/ 
Meer informatie over de IEP Eindtoets: http://www.toets.nl/iepeindtoets/ 
Meer informatie over ROUTE 8: http://www.route8.nl/