Het hoogstimulatieve kind

>> Het hoogstimulatieve kind direct bestellen.

Hoe ga je om met kinderen, die gevoeligheid combineren met druk en emotioneel intens gedrag? Daarover gaat het boek Het hoogstimulatieve kind van Gerarda van Veen.

Hooggevoeligheid kan samengaan met druk en emotioneel intens gedrag. Een kind kan gevoelig, hulpvaardig, sociaal, spontaan, én tegelijkertijd ongeconcentreerd, onrustig, driftig en moeilijk te corrigeren zijn. Deze schijnbaar tegenstrijdige eigenschappen zijn typerend voor druk-gevoelige kinderen. De auteur geeft hen het zelfbedachte label hoogstimulatief. Kinderen die stil-gevoelig zijn, noemt ze hoogsensitief.

Hooggevoeligheid

Hooggevoeligheid is een karaktereigenschap en geen stoornis. Dus kan er geen diagnose gesteld worden. Je kunt wel kijken of je kenmerken herkent. Elaine Aron – dé auteur als het gaat om hooggevoeligheid – heeft een lijst opgesteld waarmee je kunt kijken of je kind hooggevoelig is. Mijn kind…

• Schrikt snel.
• Heeft last van kriebelende kleding, naden en merkjes.
• Houdt over het algemeen niet van grote verrassingen.
• Leert meer van vriendelijke correctie dan van strenge straf.
• Lijkt gedachten te kunnen lezen.
• Gebruikt moeilijke woorden voor zijn/haar leeftijd.
• Ruikt elk vreemd geurtje.
• Heeft scherpzinnig gevoel voor humor
• Lijkt erg intuïtief.
• Valt moeilijk in slaap na een opwindende dag.
• Heeft moeite met grote veranderingen.
• Wil zich verkleden als de kleding nat of zanderig is.
• Stelt veel vragen.
• Is een perfectionist.
• Heeft oog voor het verdriet van een ander.
• Houdt meer van rustige spelletjes.
• Stelt diepzinnige, beschouwende vragen.
• Is erg gevoelig voor pijn.
• Kan slecht tegen een luidruchtige omgeving.
• Heeft oog voor detail.
• Kijkt eerst of het veilig is alvorens ergens in te klimmen.
• Presteert het beste zonder vreemden erbij.
• Beleeft de dingen intensief.

Als je voor je kind dertien of meer vragen met ja kan beantwoorden, is je kind hooggevoelig. Omdat kinderen met ADHD of ASS soms ook hoog scoren op deze lijst, hanteert de auteur zelf een uitgebreidere lijst, waarin zij de overlap met stoornissen ondervangt.

Overeenkomsten hoogsensitief en hoogstimulatief

Hoogsensitieve en hoogstimulatieve kinderen hebben een aantal overeenkomsten:

• Ze beleven de dingen intensief.
• Ze kunnen slecht tegen een luidruchtige omgeving.
• Ze stellen veel en diepzinnige vragen.
• Ze lijken erg intuïtief.
• Ze leren meer van een vriendelijke terechtwijzing dan van een strenge straf.
• Ze zijn slim en creatief.
• Ze zijn perfectionistisch.
• Ze zijn moeilijk in slaap te krijgen na een opwindende dag.

Verschillen tussen hoogsensitief en hoogstimulatief

Wat zijn de verschillen tussen hoogsensitieve en hoogstimulatieve kinderen? In de onderstaande tabel staan er een aantal, het boek noemt meer verschillen.

Kenmerken hoogstimulatieve kind

De auteur noemt de volgende kenmerken van hoogstimulatieve kinderen:

1. Gevoelig zijn voor stimulansen. Dit kan zijn op fysiek, emotioneel, mentaal en spiritueel gebied.

a. Sterke kanten: levenslust, zoeken naar uitdaging, behoefte aan leren en ontdekken, enthousiasme en veel energie.

b. Valkuilen: impulsief, opgeven als iets niet lukt, zeer druk, moeite met concentreren, moeite met een taak afmaken.

2. Erg openstaan.

a. Sterke kanten: in- en aanvoelen, sfeer en dynamiek signaleren.

b. Valkuilen: beïnvloedbaar, gering identiteitsbesef.

3. Intense emoties kennen.

a. Sterke kanten: uitbundig blij en betrokken, intens gevoelsleven.

b. Valkuilen: heftige boosheid, moeite met negatieve gevoelens, overdrijven, generaliseren, explosief reageren, tics.

4. De ander krachtig willen ervaren.

a. Sterke kanten: behoefte aan houvast en kracht, spiegelen, uittesten.

b. Valkuilen: grenzeloos gedrag, tegendraads bij macht, lijkt niet meer te corrigeren.

5. Behoefte aan ruimte en vrijheid.

a. Sterk kanten: veel speelruimte, afwisseling en beweging nodig, experimenteren en improviseren, graag bijzonder en uniek zijn.

b. Valkuilen: dwarsheid en provocatie, alles op zijn eigen manier doen, zichzelf overschatten, moeite met realiteit, hekel aan sleur en routine.

6. Visueel ingesteld zijn.

a. Sterke kanten: beelddenken, fantasie, associëren, intuïtief weten, creatief denken.

b. Valkuilen: moeite met structuur, geen gevoel voor tijd, subjectief, snel afgeleid.

Vaardigheden

Geen kind is gelijk. Ook tussen hoogstimulatieve kinderen zitten grote verschillen. Dat illustreert de auteur aan de hand van drie casussen die ook in de volgende hoofdstukken terugkomen.

Hoogstimulatieve kinderen hebben veel kwaliteiten, maar die komen niet altijd even goed uit de verf. Ouders krijgen nogal eens te maken met probleemgedrag. Probleemgedrag komt vaak voor omdat een kind nog niet beschikt over goede vaardigheden.

De vaardigheden die een hoogstimulatief kind nodig heeft, zijn:

• Taalvaardigheden: om woorden te geven aan emoties en gevoelens.
• Sociale vaardigheden: zoals beleefdheid en respect.
• Executieve vaardigheden: met name werkgeheugen, inhibitie, schakelen en planning.

Om deze vaardigheden te ontwikkelen, kun je het volgende stappenplan gebruiken:

• Stap 1: Herkennen dat een vaardigheid bij je kind blokkeert en je reactie erop aanpassen.
• Stap 2: Het probleem of de zorg van je kind achterhalen.
• Stap 3: Je eigen zorg aangeven.
• Stap 4: Je kind uitnodigen om het probleem samen op te lossen.
• Stap 5: Een oplossing vaststellen.

Het opvoeden van hoogstimulatieve kinderen

Tips bij het opvoeden van hoogstimulatieve kinderen:

• Wees duidelijk en consequent.
• Stel regels.
• Nee zeggen is het ook menen.
• Leer omgaan met stimulansen.
• Deel informatie op in stukjes.
• Geef visuele ondersteuning.
• Help loslaten.
• Bereid voor op veranderingen.
• Zorg voor voldoende beweging.
• Geef goede voeding, niet alleen waar ze snel energie uit krijgen.
• Kijk verder dan ‘het is overprikkeling’.

Op school anders dan thuis

Veel ouders met een hoogstimulatief kind ervaren dat hun kind op school anders is dan thuis. Het kan zijn het kind op school probleemgedrag laat zien en thuis niet of juist andersom. Regelmatig wijzen school en ouders naar elkaar. Ook komt het voor dat er een verklaring wordt gezocht bij een label.

Probleemgedrag komt vooral voort uit situaties en omstandigheden. Hoogstimulatieve kinderen hebben moeite met schakelen. Dit kan voor onrust en frustratie zorgen. Tegelijk heeft het hoogstimulatieve kind baat bij regels en structuur. Het is belangrijk dat ouders en school goed samenwerken, zodat het kind krijgt wat het nodig heeft aan begeleiding en oefening.

Recensie

Gerarda van der Veen heeft inmiddels meerdere boeken over hooggevoeligheid op haar naam staan. Één van haar eerste boeken, Wegwijs in hooggevoeligheid, is vooral geënt op het gedachtegoed van Elaine Aron, de ‘moeder’ van de meeste literatuur over hoogsensitiviteit. In haar nieuwste boek Het Hoogstimulatieve kind combineert ze het gedachtegoed van Aron met dat van R.W. Green (explosieve kinderen), wat leidt tot een nieuw specificatie: hoogstimulatieve kinderen. Ze splitst hooggevoeligheid uit in twee vormen: hoogsensitief en hoogstimulatief. Deze beschrijving wordt ook overgenomen door het Landelijk informatiepunt Hoogstimulatieve Kinderen. Dit is een informatiepunt dat Gerarda van der Veen samen met Henk-Jan van der Veen opgericht heeft, en waarin dochter Erienne van der Veen ook een rol speelt.

Het boek Het Hoogstimulatieve kind ziet er verzorgd uit en leest prettig. De auteur definieert de termen hooggevoelig, hoogsensitief en hoogstimulatief op een begrijpelijke manier. Ik begrijp het verschil goed, maar vind het persoonlijk wel verwarrend dat er aan alle definities die er van hooggevoeligheid en hoogsensitiviteit zijn nu weer een nieuw onderscheid wordt toegevoegd.

De bronnen voor dit boek zijn - naast de twee bovengenoemde auteurs - vooral haar eigen ervaringen met hooggevoeligheid en ervaringsverhalen van ouders. Dit zal ouders met een hoogstimulatief kind vast herkenning geven.

N.a.v. Van der Veen, G. Het hoogstimulatieve kind, (2017), Uitgeverij 248Media, 115 blz., ISBN 978 90 79 60 34 59. Het boek is te koop bij bol.com

Bestellen

Het boek Het hoogstimulatieve kind is te bestellen via: