MBO-docenten die samen blijven leren, gaan beter met verandering om

MBO-docenten die blijven leren en met elkaar samenwerken zijn beter in staat om te gaan met problemen in de toekomst, zeker als zij hierin gesteund worden door een stimulerende leidinggevende. Door voortdurend te leren en samen te werken, leveren zij een positieve bijdrage aan de verandercapaciteit van de school. Dit blijkt uit het onderzoek van Arnoud Oude Groote Beverborg, uitgevoerd aan de Universiteit Twente.

In het MBO is de laatste jaren veel veranderd. Zo hebben onderwijsvernieuwingen plaatsgevonden, zoals zelfsturend en competentiegericht leren, nieuwe collega’s van buiten het onderwijs en een veranderde studentenpopulatie. Ook zijn docenten in multidisciplinaire teams gaan samenwerken. Dat vraagt een bepaalde ontwikkeling van die docenten.       
“Het lijkt een gegeven dat docenten zich daarom moeten blijven ontwikkelen. Als echter kan worden achterhaald welke omstandigheden nodig zijn om duurzaam leren te faciliteren, dan hebben docenten meer tijd om te doen waarvoor ze hebben geleerd: lesgeven”, aldus Oude Groote Beverborg.

Samenwerken

Voor het succesvol leren van docenten is het essentieel dat zij gezamenlijk aan een taak werken. Zij overleggen bijvoorbeeld met elkaar over het ontwerpen van een gemeenschappe-lijk curriculum. Daarbij reflecteren zij op hun samenwerking, zodat er weer nieuwe ideeën ontstaan.
Docenten geven dus steeds opnieuw actief betekenis aan hun werkplek, waardoor zij blijven leren. Hierdoor vertrouwen zij erop dat zij toekomstige problemen ook kunnen oplossen. Dat brengt met zich mee dat een verandering als multidisciplinaire teams niet alleen samenwerking vereist, maar deze tegelijkertijd ook stimuleert. Om tot teamleren te komen, kan een eenvoudig stappenplan gegeven worden, dat bestaat uit vier stappen:

1. De groep komt bij elkaar, formuleert een helder leerdoel en inventariseert suggesties.
2. De teamleden maken samen een keuze voor één of twee ideeën.
3. De teamleden ontwerpen samen een lesplan om deze ideeën uit te voeren in de klas.
4. De teamleden denken na over de evaluatie en leggen dat vast.

Uitwisseling

Een belangrijke voorwaarde voor dit leren van docenten is tevens een leidinggevende die hen individueel steunt en intellectueel uitdaagt. Dat werkt twee kanten op. Leidinggevenden en docenten kunnen elkaar inspireren om gemeenschappelijke doelen na te streven en te realiseren. Oude Groote Beverborg: “Als een leidinggevende blijft bouwen aan een visie op het onderwijs, dan blijven docenten vanuit die visie werken aan hun doelen. En dat is voor de leidinggevende weer motiverend om te blijven werken aan een visie.”. Samen met schoolleiders creëren docenten zo een inspirerende leeromgeving, die bijdraagt aan een blijvende uitwisseling van kennis en ideeën.

Implicaties

Uit het onderzoek van Oude Groote Beverborg bleken twee bouwstenen van de verandercapaciteit van onderwijsinstellingen: samen leren en samenwerken. Wellicht zijn er meer bouwstenen voor het vergroten van verandercapaciteit; dit zou toekomstig onderzoek duidelijk moeten maken. Wanneer meer bouwstenen gevonden zijn, zou deze kennis scholen kunnen helpen hun verandercapaciteit te vergroten. Op die manier kunnen scholen toekomstbestendiger worden door enkel de aanwezige bouwstenen te vergroten, te beginnen bij samen leren en samenwerken.

Bronnen

• Oude Groote Beverborg, A. (2015). Fostering sustained teacher learning: co-creating purposeful and empowering workplaces. Enschede: Universiteit Twen-te
• Stevens, L. (2014). De leraar die zichzelf ontwikkelt of zelfprofessionalisering. Geraadpleegd op 10-02-2016 van https://wij-leren.nl/professionalisering.php
• Jutten, J. (2013). Teamleren in een lerende school: samen werken aan beter onderwijs. Geraadpleegd op 10-02-2016 van https://wij-leren.nl/teamleren-samenwerken.php
• Karels, M. (2015). Onderwijsverslag 2013/2014: cruciale rol schoolleider. Geraadpleegd op 10-02-2016 van https://wij-leren.nl/onderwijsverslag-2013-2014.php
• Kerpel, A. (2014). Schoolorganisatie en teamwork. Geraadpleegd op 10-02-2016 van https://wij-leren.nl/schoolorganisatie-en-teamwork.php
• Bij dit artikel is gebruik gemaakt van het persbericht van het NRO