De impact van vakinhoudelijke wanden op leerprestaties van MBO-Studente

Geplaatst op 2 augustus 2024

In het MBO-onderwijs speelt de leeromgeving een cruciale rol in het bevorderen van leerprestaties en betrokkenheid van studenten. Eén van de manieren waarop het leslokaal kan worden geoptimaliseerd, is door het gebruik van vakinhoudelijke wanden. Deze wanden, die zijn bedekt met informatie en visuele hulpmiddelen gerelateerd aan specifieke vakken, kunnen de leerervaring van studenten aanzienlijk beïnvloeden. Dit artikel onderzoekt hoe vakinhoudelijke wanden het leerproces en de prestaties van MBO-studenten kunnen verbeteren, en biedt inzichten in hoe ze effectief kunnen worden ingezet.

Wat zijn Vakinhoudelijke Wanden?

Vakinhoudelijke wanden zijn visuele displays in het klaslokaal die informatie, grafieken, schema's en andere inhoud gerelateerd aan een specifiek vak of onderwerp tonen. Ze dienen als een hulpmiddel om:

1. Kennis te Visualiseren: Door informatie visueel beschikbaar te maken, kunnen studenten sneller en gemakkelijker toegang krijgen tot belangrijke concepten en feiten.

2. Leeromgeving te Versterken: Een goed ingerichte leeromgeving kan de betrokkenheid en motivatie van studenten verhogen door een stimulerende en ondersteunende leeromgeving te creëren.

3. Zelfstandig Leren te Bevorderen: Vakinhoudelijke wanden kunnen studenten helpen om zelfstandig te leren door hen te voorzien van de nodige hulpmiddelen en referenties.

De Effecten van Vakinhoudelijke Wanden op Leerprestaties

Het implementeren van vakinhoudelijke wanden kan verschillende positieve effecten hebben op de leerprestaties van MBO-studenten:

1. Verbeterde Begrip en Retentie

• Visuele Hulpmiddelen: Visuele hulpmiddelen zoals diagrammen, flowcharts en grafieken helpen studenten om complexe informatie beter te begrijpen en te onthouden. Dit kan vooral nuttig zijn bij het leren van vaktechnische inhoud die moeilijk te conceptualiseren is zonder visuele ondersteuning.

• Snelle Toegang tot Informatie: Door belangrijke concepten en gegevens zichtbaar te maken in het klaslokaal, hebben studenten snelle toegang tot informatie die ze nodig hebben tijdens lessen en bij het maken van opdrachten.

2. Verhoogde Betrokkenheid

• Stimulatie van Interesse: Goed ontworpen vakinhoudelijke wanden kunnen de nieuwsgierigheid en interesse van studenten wekken door informatie op een aantrekkelijke en relevante manier te presenteren.

• Interactie en Participatie: Studenten kunnen worden aangemoedigd om met de wanden te interageren, bijvoorbeeld door zelf antwoorden of ideeën toe te voegen, wat de participatie en betrokkenheid bevordert.

3. Ondersteuning bij Zelfstandig Leren

• Referentiepunten: Studenten kunnen de wanden gebruiken als referentiepunt bij het zelfstandig leren of bij het uitvoeren van opdrachten. Dit ondersteunt hen bij het vinden van antwoorden en het oplossen van problemen zonder constante hulp van de docent.

• Zelfcontrole en Evaluatie: Wanden kunnen ook worden gebruikt voor zelfbeoordeling en reflectie. Bijvoorbeeld, een wand met een stappenplan voor het oplossen van problemen kan studenten helpen om hun voortgang te controleren en hun eigen werk te evalueren.

Effectieve Strategieën voor het Implementeren van Vakinhoudelijke Wanden

Om het maximale voordeel uit vakinhoudelijke wanden te halen, moeten ze op een doordachte en strategische manier worden ontworpen en geplaatst. Hier zijn enkele effectieve strategieën:

1. Relevantie en Actualiteit

• Actuele Informatie: Zorg ervoor dat de informatie op de wanden actueel en relevant is voor de lesinhoud. Dit voorkomt dat studenten verouderde of irrelevante informatie tegenkomen die hun leerervaring kan verstoren.

• Gerichte Inhoud: Pas de inhoud van de wanden aan op de specifieke leerdoelen en behoeften van de studenten. Dit betekent dat de wanden moeten worden afgestemd op de onderwerpen en vaardigheden die tijdens de lessen worden behandeld.

2. Visueel Ontwerp en Toegankelijkheid

• Duidelijke en Aantrekkelijke Ontwerpen: Gebruik duidelijke, aantrekkelijke en goed georganiseerde ontwerpen. Zorg ervoor dat de informatie gemakkelijk leesbaar en begrijpelijk is, met een goede balans tussen tekst en visuele elementen.

• Strategische Plaatsing: Plaats de wanden op strategische locaties in het klaslokaal, zoals op plekken waar studenten vaak naar kijken of waar ze actief betrokken zijn bij de lesactiviteiten.

3. Interactieve Elementen

• Aanpasbare Inhoud: Overweeg het gebruik van aanpasbare elementen, zoals magnetische borden of whiteboards, waarop studenten zelf informatie kunnen toevoegen of wijzigen.

• Interactie en Betrokkenheid: Moedig studenten aan om de wanden actief te gebruiken, bijvoorbeeld door deel te nemen aan discussies of door zelf notities toe te voegen. Dit bevordert een dynamische en interactieve leeromgeving.

4. Integratie met Lesplannen

• Verbinding met Lesdoelen: Zorg ervoor dat de vakinhoudelijke wanden een integrale rol spelen in de lesplannen en dat ze worden gebruikt om de leerdoelen te ondersteunen en te versterken.

• Ondersteuning bij Lesactiviteiten: Gebruik de wanden als hulpmiddel bij lesactiviteiten en opdrachten. Dit kan door studenten te verwijzen naar specifieke informatie op de wanden tijdens het werken aan opdrachten of projecten.

5. Evaluatie en Aanpassing

• Feedback van Studenten: Verzamel regelmatig feedback van studenten over de effectiviteit en bruikbaarheid van de wanden. Dit helpt om te begrijpen wat goed werkt en wat verbeterd kan worden.

• Periodieke Updates: Werk de wanden regelmatig bij om ervoor te zorgen dat ze relevant en nuttig blijven. Dit kan bijvoorbeeld door nieuwe informatie toe te voegen of door verouderde inhoud te verwijderen.

Voorbeelden van Vakinhoudelijke Wanden in de Praktijk

Hier zijn enkele voorbeelden van hoe vakinhoudelijke wanden effectief kunnen worden toegepast in het MBO-onderwijs:

• Technische Vakken: In een technische opleiding kunnen wanden met schema’s van mechanische systemen, elektrische circuits of veiligheidsprocedures worden gebruikt om studenten te ondersteunen bij praktische oefeningen en projecten.

• Zakelijke Studies: In een zakelijke opleiding kunnen wanden met grafieken, marktanalyses en bedrijfsmodellen studenten helpen bij het begrijpen van economische concepten en bedrijfsstrategieën.

• Gezondheidszorg: In een zorgopleiding kunnen wanden met anatomische diagrammen, behandelprotocollen en medicatierichtlijnen worden gebruikt om de kennis van studenten over medische procedures en patiëntenzorg te versterken.

Conclusie

Vakinhoudelijke wanden kunnen een waardevol hulpmiddel zijn voor het verbeteren van de leerprestaties van MBO-studenten. Door relevante, actuele en visueel aantrekkelijke informatie te bieden, kunnen ze de betrokkenheid, het begrip en het zelfstandig leren bevorderen. Het effectief implementeren van vakinhoudelijke wanden vereist een doordachte aanpak en een focus op relevante inhoud, visueel ontwerp en interactie. Door deze strategieën toe te passen, kunnen onderwijsinstellingen een stimulerende en ondersteun

Geraadpleegde bronnen 

• Almeda, M. V., Scupelli, P., Baker, R. S., Weber, M., & Fisher, A. (2014, March). Clustering of designdecisions in classroom visual displays. In Proceedings of the Fourth International Conference on Learning Analytics And Knowledge (pp. 44-48). ACM. http://www.upenn.edu/learninganalytics/ryanbaker/LAK2014_v6_OK.pdf
• Barrett, P., Davies, F., Zhang, Y., & Barrett, L. (2015). The impact of classroom design on pupils' learning: Final results of a holistic, multi-level analysis. Building and Environment, 89, 118-133. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0360132315000700
• Cheryan, S., Ziegler, S. A., Plaut, V. C., & Meltzoff, A. N. (2014). Designing classrooms to maximize student achievement. Policy Insights from the Behavioral and Brain Sciences, 1(1), 4-12. https://journals.sagepub.com/doi/pdf/10.1177/2372732214548677
• De Bruijn, E., Overmaat, M., Glaudé, M., Heemskerk, I. M. C. C., Leeman, Y., Roeleveld, J., & Van de Venne, L. (2005). Krachtige leeromgevingen in het middelbaar beroepsonderwijs: vormgeving en effecten. Pedagogische studiën, 82(1), 77-95. http://pedagogischestudien.nl/download?type=document&identifier=616782
• Fisher, A., Godwin, K., & Seltman, H. (2014). Visual environment, attention allocation, and learning in young children: When too much of a good thing may be bad. Psychological Science, 25, 1362-1370. doi:10.1177/0956797614533801 http://www.stat.cmu.edu/~hseltman/files/Fisher2014.pdf
• Hill, M. C., & Epps, K. K. (2010). The impact of physical classroom environment on student satisfaction and student evaluation of teaching in the university environment. Academy of Educational Leadership Journal, 14(4), 65. https://digitalcommons.kennesaw.edu/cgi/viewcontent.cgi?referer=https://scholar.google.nl/&httpsredir=1&article=2311&context=facpubs
• Hoekstra, T., De Jong, C., Van der Wel, M., & Wensink, J. (2005). Competentieleren in het VMBO: Ontwikkelingsvoorbeelden uit de praktijk. Amersfoort: CPS.  https://www.slo.nl/downloads/2010/competentiegericht-onderwijs-in-het-vmbo.pdf/download
• Lowyck, J., & Terwel, J. (2003). Ontwerpen van leeromgevingen. In N. Verloop & J. Lowyck, (Eds.), Onderwijskunde: een kennisbasis voor professionals (pp. 285-330). Houten: Wolters-Noordhoff.
• Siegel, P. M. (2003). Where innovation matters, IT matters, Educause Review, 38(6), 96-97. https://er.educause.edu/articles/2003/1/where-innovation-matters-it-matters