Het effect van huiswerk op leerrendement en schoolprestaties: een depgaand onderzoek

Geplaatst op 11 juli 2024

Huiswerk heeft een aanzienlijke impact op de leerprestaties van leerlingen in het voortgezet onderwijs. Twee uitgebreide Amerikaanse metastudies tonen overtuigend aan dat leerlingen die regelmatig huiswerk maken, beter presteren. Deze conclusie wordt ondersteund door zowel rapportcijfers als gestandaardiseerde testscores. De studies laten zien dat hoe meer tijd leerlingen aan huiswerk besteden, hoe beter hun resultaten zijn. Bovendien profiteren oudere leerlingen meer van huiswerk dan jongere leerlingen.

Verklaringen voor het Effect van Huiswerk

Huiswerk helpt leerlingen de leerstof beter te begrijpen en te onthouden door hun kennis en vaardigheden te verfijnen en uit te breiden. Onderzoek van Marzano (2007) benadrukt het belang van de aanpak van docenten bij het opgeven van huiswerk. Hij onderscheidt twee hoofddoelstellingen voor huiswerk:

1. Oefening: Dit moet leerstof zijn waar leerlingen al bekend mee zijn, zodat ze zelfstandig kunnen oefenen.
2. Voorbereiding of verdieping: Dit kan nieuwe leerstof zijn, bedoeld om leerlingen voor te bereiden op toekomstige lessen.

De manier waarop docenten omgaan met huiswerk en de feedback die zij geven, beïnvloedt ook het effect ervan. Het bespreken van huiswerk, het geven van cijfers, en vooral het geven van proces-georiënteerde feedback zijn cruciaal voor het verbeteren van de leerprestaties.

Schooltype en Leeftijd

Hoewel huiswerk een positief effect heeft op leerlingen in het voortgezet onderwijs, geldt dit niet voor jongere leerlingen in het basisonderwijs. Studies tonen aan dat er geen significante verbetering in leerprestaties is door huiswerk op de basisschool. Dit verschil kan te wijten zijn aan het feit dat jongere kinderen nog niet voldoende studievaardigheden hebben ontwikkeld en moeite hebben zich te concentreren op huiswerk.

In het voortgezet onderwijs daarentegen zijn de voordelen van huiswerk duidelijk, vooral voor oudere leerlingen. Dit komt waarschijnlijk doordat oudere leerlingen betere studievaardigheden hebben en huiswerk effectiever kunnen gebruiken om hun kennis en vaardigheden te versterken.

Het Belang van Feedback

Feedback van docenten speelt een cruciale rol in de effectiviteit van huiswerk. Onderzoek toont aan dat huiswerk het meeste effect heeft wanneer het wordt nabesproken en van feedback wordt voorzien. Proces-georiënteerde feedback, die antwoord geeft op vragen als "Waar ga ik naartoe?", "Hoe doe ik het?" en "Wat is de volgende stap?", is bijzonder nuttig voor leerlingen. Deze feedback helpt leerlingen te begrijpen hoe ze hun leerproces kunnen verbeteren en stimuleert hen om beter te presteren.

Conclusie

Samenvattend, huiswerk heeft een significant positief effect op de leerprestaties van leerlingen in het voortgezet onderwijs. Het helpt hen de leerstof beter te begrijpen en te onthouden, en versterkt hun kennis en vaardigheden. Het effect van huiswerk is groter naarmate leerlingen ouder worden en meer tijd aan huiswerk besteden. Feedback van docenten speelt een cruciale rol in het maximaliseren van de voordelen van huiswerk. Hoewel huiswerk minder effectief is voor jongere leerlingen in het basisonderwijs, blijft het een waardevol instrument voor oudere leerlingen in het voortgezet onderwijs.

Geraadpleegde bronnen

• Cooper, H. (1989) Homework. White Plain, NY: Longman.
• Cooper, H., Robinson, J. C., & Patall, E. A. (2006). Does Homework Improve Academic Achievement? A Synthesis of Research, 1987–2003. Review of Educational Research, 76(1), 1 – 62. doi:10.3102/00346543076001001
• Cooper, H., & Valentine, J. C. (2001). Using research to answer practical questions about homework. Educational Psychologist, 36, 143-153. doi:10.1207/S15326985EP3603_1
• Coutts, P. M. (2004). Meanings of homework and implications for practice. Theory Into Practice, 43(3), 182–188. doi:10.1353/tip.2004.0034
• Hattie, J., & Timperley, H. (2007). The power of feedback. Review of Educational Research, 77, 81- 112.
• Hendriks, M. A. (2014). The influence of school size, leadership, evaluation, and time on student outcomes. Four reviews and meta-analyses. Enschede: Universiteit Twente. (diss.). http://doc.utwente.nl/92873/1/thesis_M_Hendriks.pdf
• Janssens, F. J. G. (2015). Broodje aap, noot, mies. Vier mythes over onderwijs. Inter-Continental University of the Caribbean (oratie), 1-18. http://doc.utwente.nl/97303/1/oratieJanssensICUC.pdf
• Marzano, R. J. (2007). The art and science of teaching: a comprehensive framework for effective instruction. Alexandria, Verenigde Staten: ASCD.
• Onderwijsraad (2007). Presteren naar vermogen. Alle talenten benutten in het funderend onderwijs. Onderwijsraad, den Haag, 1-106. https://www.onderwijsraad.nl/upload/documents/publicaties/volledig/presteren_naar_vermogen.pdf
• Sluijsmans, D., Joosten-ten Brinke, D., & van der Vleuten, C. (2013). Toetsen met leerwaarde Een reviewstudie naar de effectieve kenmerken van formatief toetsen. https://www.nro.nl/wp-    content/uploads/2014/05/PROO+Toetsen+met+leerwaarde+Dominique+Sluijsmans+ea.pdf
• Van den Bergh, H., & Merema, C. (2011). Huiswerk werkt! mits het gecontroleerd wordt… Levende Talen Magazine, 4, 15-17. http://www.lt-tijdschriften.nl/ojs/index.php/ltm/article/viewFile/32/32
• Walberg, H. J. (1999). Productive teaching. In H. C. Waxman & H. J. Walberg (Eds.), New directions for teaching practice research (pp. 75–104). Berkeley, CA: McCutchen.
• Wingate, U. (2010). The impact of formative feedback on the development of academic writing. Assessment & Evaluation in Higher Education, 35(5), 519-533.